Fot: Andrew Skowron
Udomowienie Kury
Badania wskazują na prawdopodobieństwo udomowienia kura bankiwa około 6000 lat temu, w czasach epoki kamienia, na terenach południowych Chin, Tajlandii, Birmy i Indii. Wczesne i wiarygodne dowody archeologiczne sugerują, że proces ten mógł się zacząć około 5400 lat p.n.e. w Chinach.
Porównując dzisiejszego przodka kury domowej do dzikiego odpowiednika, odkryto fascynujące różnice. Udomowiony ptak wykazuje mniejszą agresję i większą odporność na stres. Ponadto, ma większą masę ciała, mniej kolorowe upierzenie i zdolność składania większej ilości jaj. Te przekształcenia sugerują, że udomowienie kury domowej miało istotny wpływ na jej właściwości.
Naturalną konkluzją tego procesu jest fakt, że udomowienie kury znacznie przyczyniło się do rozwoju roli kury jako ważnego źródła różnorodnych pokarmów dla ludzkości.
Pochodzenie Kury
Zgodnie z Alfredem Brehmem, znanym jako “ojciec zwierząt”, kury domowe należą do rodziny kurowatych. Ich pierwotny obszar występowania obejmował głównie Indie i kraje malajskie. Chociaż istnieje wiele odmian tych ptaków, w tym tekście skupimy się przede wszystkim na kury bankiwie (Gallus bankiva), która jest kluczowym przodkiem kury domowej. Przypuszcza się, że kura domowa powstała w wyniku krzyżowania kura bankiwy i kura siwego.
Współczesność
Obecnie dominują dwie główne odmiany kurcząt: nioski, które są hodowane ze względu na intensywne składanie jaj, oraz brojlery, których chów oparty jest na produkcji mięsa.
Współczesne praktyki hodowlane często umieszczają kurczęta nioski w systemach klatkowych, gdzie niekiedy zwierzęta nie mają wystarczająco dużo przestrzeni do rozłożenia skrzydeł. Często przypada na nie miejsce o wielkości kartki A4. Brojlery zaś zostały specjalnie wyhodowane, by dostarczać mięso, co prowadzi do nadmiernego wzrostu ich masy w porównaniu do naturalnych proporcji. To z kolei powoduje, że brojlery są podatne na złamania kości i deformacje ciała.
Zapotrzebowanie na Mięso
Współcześnie rośnie popyt na białe mięso na całym świecie. Drób stał się popularnym wyborem żywieniowym, przekraczając bariery religijne i kulturowe. Wybór ten jest motywowany nie tylko korzyściami zdrowotnymi, ale także atrakcyjną ceną i szerokim dostępem.
Geneza “Frankenkurczaka”
Po II wojnie światowej Amerykanie stanęli przed zadaniem zaspokojenia potrzeb rosnącej populacji kraju. Howard Pierce, ekspert ds. żywienia, zaproponował stworzenie drobiowego odpowiednika słynnego “Projektu Manhattan”.
Rozpoczęto konkurs “Chicken of Tomorrow” na stworzenie nowej odmiany kurczaka, która stałaby się głównym źródłem pokarmu. Celem było wyhodowanie kurczaka z dużą pierśią, mocno umięśnionymi udami i zdolnością do szybkiego wzrostu.
Zwycięstwo Odmiany “Red Cornish”
W konkursie zwyciężyła odmiana o nazwie Red Cornish, powstała w wyniku krzyżowania dwóch ras. Nagrodę otrzymał hodowca Charles Vantress. Jednak miał pewną wadę – ciemne upierzenie. By to naprawić, skrzyżowano go z odmianą Arbor Acres White Rocks, co doprowadziło do powstania linii genetycznej brojlerów znanej jako AA. To był początek dzisiejszego Frankenkurczaka, który w ciągu 6 tygodni osiąga wagę 2,4 kg, w przeciwieństwie do naturalnie rosnących kurczaków, które osiągały tę wagę w 10 tygodni.
Era Przemysłowej Produkcji
Zmodyfikowany kurczak był gotowy do przemysłowej produkcji. Kurczaki zamknięto w halach, ograniczając dostęp do światła i powietrza. Hodowla stała się coraz bardziej zoptymalizowana, opierając się na procesach przemysłowych.
Tradycyjne kurniki uległy zmarginalizowaniu. Proces uboju musiał być przyspieszony, a mechanizacja pozwoliła na to. Dziś proces uboju kurczaków odbywa się z prędkością od 140 do 180 ptaków na minutę.
Cierpienie Kurczaków
To były początki drogi do dzisiejszego Frankenkurczaka. Wielu ptaków wciąż cierpi ze względu na nienaturalne rozmiary, żyją w warunkach odległych od ich naturalnych potrzeb, a ich życie kończy się w stresie i cierpieniu.